Davvisámegiela finihtta vearbahámiid
Doctoral thesis
Permanent lenke
http://hdl.handle.net/11250/177041Utgivelsesdato
2011-06-15Metadata
Vis full innførselSamlinger
- Nákkosbarggut [2]
Sammendrag
Dutkamušas guorahallojuvvo davvisámegiela finihtta vearbahámiid morfologiija ja morfofonologiija
oččodeapmi vuollel golmmajahkásaš máná gielas. Guorahallama teorehtalaš
duogážin
adnojuvvo ovda- ja árramorfologalaš lahkonanvuohki vearbasojahanvuogádaga
oččodeapmái,
ja das čielggaduvvo
earenoamážit árramorfologalaš muttu sojahanhámiid variašuvdna.
Dasa lassin kártejuvvo, goas guhtege sojahanhápmekategoriija ihtá máná gillii ja
sajáiduvvetgo
jovssushámit
guorahallanáigodagas. Dutkamuša vuođđun lea ovtta, simultánalaččat
guovttegielat
máná giellamateriála.
Dutkamuša mielde vuosttaš vearbahámit ihtet máná gillii agis 1;4 ja vearbasojahanmorfologiija
oččodeami ovdamorfologalaš muddu bistá agi 1;8 rádjái, goas fas árramorfologalaš
muddui sirdáseapmi
álgá. Rávesolbmuidgielalágan sojahanvuogádat sajáiduvvagoahtá, go
mánná lahkona agi 3;0.
Viiddes dutkanmateriála čájeha, ahte árramorfologalaš muttus jovssushámiid bálddas
adnojuvvojit
hápmevariánttat, maid ráhkadus spiehkkasa mainna nu lágiin jovssushámiid
ráhkadusas.
Hámiin lea dábálaččat jogo paradigmáhtalaš dahje morfofonologalaš variašuvdna
rávesolbmuidgiela
hámiid ektui, muhto muhtun dáhpáhusain máná hámiid variašuvnna sáhttá
čilget maiddái
jogo fonologalaš dahje giela olgguldas fáktoriiguin. Eanas dáhpáhusain mánná
atná jovssushámi
sajis muhtun eará rávesolbmuidgiela paradigmma sojahanhámi. Dábáleamos
dain lea ovttaidlogu 3. persovnna hápmi, muhto maiddái eará rávesolbmuidgiela hámit adnojuvvojit
jovssushámiid
sajis. Morfofonologalaš variašuvdna boahtá ovdan earenoamážit dakkár
dáhpáhusain,
main jovssushámi mátta lea earalágan go seamma leksema eanas eará jovssushámiid
mátta. Mánná sáhttá dalle atnit jovssushámi máddaga sajis dan máddaga, mii lea
sutnje oahpis eanas eará sojahanhámiin.
Nugo eará gielain main lea rikkes morfologiija, vearbahámiid oččodeapmi álgá juo árrat, ja
go árramorfologalaš
hápmevariánttaid geavaheapmi geahppána guorahallanáigodaga loahpas,
de jovssushápmi
sajáiduvvá eanas sojahanhápmekategoriijain áidna hápmin, ovdal go mánná
deavdá
golbma jagi.